Aura Blockchain Consortium – ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων στη πολυτέλεια

Έχεις βρεθεί ποτέ μπροστά σε έναν καθρέφτη σε μπουτίκ, κρατώντας μια τσάντα αξίας δέκα χιλιάδων ζλότι και αναρωτιέσαι – πώς να ξέρω ότι δεν είναι απομίμηση; Εγώ είχα μια τέτοια στιγμή στο Μιλάνο. Ο πωλητής έλεγε όλα όσα ήθελα να ακούσω, αλλά κάπως δεν μπορούσα να ξεφορτωθώ τις αμφιβολίες μου.

Αποδεικνύεται ότι οι υποψίες μου δεν ήταν αβάσιμες. Η αγορά των απομιμήσεων απορροφά ετησίως 500 δισεκατομμύρια δολάρια – περισσότερα από το ΑΕΠ των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών. Αυτά τα χρήματα εξαφανίζονται από τις τσέπες των πραγματικών παραγωγών, ενώ εμείς ως πελάτες συχνά ούτε καν γνωρίζουμε ότι έχουμε εξαπατηθεί.

Aura Blockchain Consortium – ψηφιακό διαβατήριο;

Άλλωστε, οι καιροί αλλάζουν. Οι άνθρωποι που αγοράζουν πολυτελή αντικείμενα δεν θέλουν πια μόνο ένα όμορφο κουτί και το χαμόγελο του πωλητή. Έρευνες δείχνουν ότι το 70% των αγοραστών ειδών πολυτελείας περιμένει πλήρη διαφάνεια σχετικά με την προέλευση του προϊόντος. Θέλουν να γνωρίζουν τα πάντα – από το πού προέρχεται το δέρμα, ποιος έραψε την τσάντα, μέχρι και τις συνθήκες εργασίας στο εργοστάσιο.

φωτ. auraconsortium.com

Και εδώ έρχονται τα ψηφιακά διαβατήρια. Ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία, αλλά ήδη συμβαίνει στην πραγματικότητα. Παρακάτω θα μάθεις:

– Ποιος βρίσκεται πίσω από το κονσόρτσιουμ Aura και γιατί τα μεγαλύτερα σπίτια μόδας ενώνουν τις δυνάμεις τους
– Πώς ακριβώς λειτουργεί η τεχνολογία blockchain στην εφαρμογή για πολυτελή προϊόντα
– Ποια οφέλη και προβλήματα φέρνει η ψηφιοποίηση της αυθεντικότητας
– Ποιες νομικές αλλαγές θα αναγκάσουν τον κλάδο να γίνει διαφανής τα επόμενα χρόνια

Ίσως ακούγεται περίπλοκο, αλλά η αλήθεια είναι ότι η επανάσταση έχει ήδη ξεκινήσει. Οι μεγαλύτερες μάρκες στον κόσμο δεν θα επένδυαν εκατομμύρια σε κάτι που είναι απλώς μια μόδα.

Ποιος βρίσκεται πίσω από το Aura Blockchain Consortium;

Πάντα αναρωτιόμουν ποιος πραγματικά βρίσκεται πίσω από όλες αυτές τις σύγχρονες πρωτοβουλίες στον τομέα της πολυτέλειας. Το Aura Blockchain Consortium δεν είναι τυχαίο — είναι το αποτέλεσμα της απογοήτευσης των μεγαλύτερων παικτών στην αγορά.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι τα κίνητρα των ιδρυτών ήταν καθαρά πρακτικά. Η LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton, αυτός ο γαλλικός γίγαντας, είχε κουραστεί να πολεμά τις απομιμήσεις των τσαντών και των ρολογιών της. Ο Bernard Arnault και η ομάδα του έψαχναν μια λύση που να λειτουργεί σε μεγάλη κλίμακα. Η Prada Group, από την άλλη, ήθελε να ενισχύσει τη φήμη της στον τομέα της τεχνολογίας – οι Ιταλοί πάντα φρόντιζαν την τέχνη τους, τώρα ήρθε η ώρα για ψηφιακή επιβεβαίωση της αυθεντικότητας. Η Cartier, μέρος της Richemont Group, απλώς δεν μπορούσε να μείνει πίσω από τον ανταγωνισμό όσον αφορά την καινοτομία.

Στην πραγματικότητα, ήταν αρκετά έξυπνο να ιδρύσουν την έδρα στη Γενεύη. Η Ελβετία έχει αυτή τη φήμη της ουδετερότητας, κάτι πολύ σημαντικό στη βιομηχανία πολυτελείας. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι το κονσόρτσιουμ ευνοεί τα γαλλικά ή τα ιταλικά συμφέροντα.

Το μη κερδοσκοπικό μοντέλο ακούγεται ευγενές, αλλά πιστεύω πως στόχος ήταν και να μην αισθάνεται κανένα μέλος ότι το εκμεταλλεύονται. Κάθε μάρκα πληρώνει συνδρομές, αλλά τα κέρδη δεν καταλήγουν στις τσέπες των ανταγωνιστών. Οι αλλαγές στο πρωτόκολλο αποφασίζονται δημοκρατικά – μία εταιρεία, μία ψήφος, ανεξάρτητα από το μέγεθος.

Μέχρι το 2025 έχουν ήδη πάνω από 30 μέλη. Η OTB Group, ιδιοκτήτης των Diesel και Maison Margiela, προσχώρησε σχετικά γρήγορα. Αλλά η πραγματική τομή ήταν η είσοδος της Mercedes-Benz – ξαφνικά αποδείχθηκε ότι το blockchain στη βιομηχανία πολυτελείας δεν αφορά μόνο τσάντες και ρολόγια.

Η δομή διακυβέρνησης βασίζεται σε ένα συμβούλιο μελών και μια τεχνική ομάδα. Οι αποφάσεις λαμβάνονται συλλογικά, κάτι που μερικές φορές καθυστερεί τις διαδικασίες, αλλά εξασφαλίζει σταθερότητα. Κανείς δεν θέλει να πάρει τον έλεγχο όλης της υποδομής ένας μόνο παίκτης.

Έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς αυτή η δημοκρατική δομή θα λειτουργήσει στην πράξη, όταν έρθει η ώρα για σοβαρές τεχνικές αποφάσεις.

Πώς λειτουργούν τα ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων;

Ο ψηφιακός διαβατήριο προϊόντος είναι ουσιαστικά μια ηλεκτρονική ταυτότητα για κάθε αντικείμενο που αγοράζεις. Ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία, αλλά το έχω δει ο ίδιος σε δράση και πρέπει να παραδεχτώ – εντυπωσιάζει.

φωτ. voguebusiness.com

Η πλατφόρμα Aura λειτουργεί σε τρία βασικά επίπεδα. Το πρώτο είναι το blockchain – εδώ χρησιμοποιούν το Quorum, δηλαδή μια τροποποιημένη εκδοχή του Ethereum. Δεν είναι ένα συνηθισμένο blockchain όπως το Bitcoin, όπου ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει. Εδώ έχουμε proof-of-authority, οπότε μόνο επιλεγμένες οντότητες μπορούν να εγκρίνουν συναλλαγές. Αυτό προσφέρει μεγαλύτερο έλεγχο και ταχύτητα.

Το δεύτερο επίπεδο είναι τα smart contracts. Αυτά διαχειρίζονται όλη τη λογική των διαβατηρίων – ποιος μπορεί να κάνει τι, ποια δεδομένα είναι διαθέσιμα, πότε μπορούν να ενημερωθούν. Το τρίτο επίπεδο είναι το περιβάλλον χρήστη, με το οποίο ερχόμαστε σε επαφή ως καταναλωτές. Σκανάρουμε τον QR κωδικό στο προϊόν και βλέπουμε το ιστορικό του.

Η σύνδεση του φυσικού προϊόντος με την ψηφιακή καταγραφή γίνεται μέσω NFC, RFID ή αυτών των QR κωδικών. Κάθε προϊόν λαμβάνει έναν μοναδικό αναγνωριστικό, που το συνδέει με ένα NFT στο blockchain. Ακούγεται περίπλοκο, αλλά στην πράξη είναι σαν να σκανάρεις έναν γραμμωτό κώδικα.

Ένα ενδιαφέρον θέμα με την ιδιωτικότητα – χρησιμοποιούν zero-knowledge proofs. Έτσι μπορείς να αποδείξεις ορισμένα στοιχεία για το προϊόν χωρίς να αποκαλύψεις όλες τις λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, να επιβεβαιώσεις ότι μια τσάντα είναι αυθεντική, χωρίς να δείξεις πόσο πλήρωσες για αυτήν.

Ο κύκλος ζωής του ψηφιακού διαβατηρίου έχει ως εξής:

1. Έκδοση – ο κατασκευαστής δημιουργεί διαβατήριο για το νέο προϊόν, καταχωρεί βασικά στοιχεία όπως μοντέλο, ημερομηνία παραγωγής, υλικά
2. Ενημέρωση – καθ’ όλη τη διάρκεια χρήσης μπορείτε να προσθέτετε πληροφορίες για σέρβις, επισκευές, πιστοποιητικά
3. Επαλήθευση – μπορείτε να ελέγξετε την αυθεντικότητα και το ιστορικό του προϊόντος ανά πάσα στιγμή
4. Μεταπώληση – κατά την πώληση το διαβατήριο μεταβιβάζεται στον νέο ιδιοκτήτη με όλο το ιστορικό

Το σύστημα είναι πραγματικά γρήγορο – πάνω από 1.000 συναλλαγές ανά δευτερόλεπτο με καθυστέρηση κάτω από 400 ms. Η δημιουργία ενός διαβατηρίου κοστίζει από 0,50 έως 2 δολάρια, κάτι που δεν είναι καθόλου ακριβό για τέτοια τεχνολογία.

{
 "productId": "LV-2024-BAG-001",
 "brand": "Louis Vuitton",
 "model": "Neverfull MM",
 "manufacturingDate": "2024-03-15",
 "materials": ["δέρμα", "καμβάς"],
 "certifications": ["βιώσιμο_δέρμα"],
 "ownership": [
 {
 "owner": "0x1234...abcd",
 "from": "2024-03-20",
 "to": "2024-08-10"
 }
 ]
}

Θυμάμαι την πρώτη φορά που είδα ένα τέτοιο διαβατήριο σε δράση – σκάναρα τον κωδικό στο ρολόι και ξαφνικά είχα πρόσβαση σε όλο του το ιστορικό. Ποιος το κατασκεύασε, από πού προέρχονται τα υλικά, αν έχει περάσει από κάποιο σέρβις. Λίγο σαν CSI, αλλά για προϊόντα.

Φυσικά, δεν είναι όλα τέλεια. Μερικές φορές η συνδεσιμότητα παρουσιάζει προβλήματα, κάποια παλαιότερα τηλέφωνα έχουν δυσκολίες με το NFC. Ωστόσο, γενικά η τεχνολογία λειτουργεί σταθερά.

Όλη αυτή η υποδομή ανοίγει εντελώς νέες δυνατότητες για ολόκληρο τον κλάδο και αλλάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε την ιδιοκτησία.

φωτ. auraconsortium.com

Οφέλη και προκλήσεις για τις μάρκες και τους καταναλωτές

Τα ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων στον τομέα της πολυτέλειας είναι ένα θέμα που εμφανίζεται όλο και συχνότερα στις συζητήσεις με πελάτες. Βλέπω εδώ έναν σαφή διαχωρισμό μεταξύ των ωφελειών και των προβλημάτων, που αφορούν τόσο τις μάρκες όσο και τους πελάτες τους.

Πρέπει να παραδεχτώ ότι οι αριθμοί εντυπωσιάζουν. Όταν ένας πελάτης αγοράζει τσάντα για μερικές χιλιάδες ζλότι, τα επιπλέον 50 γκρόσι για το ψηφιακό διαβατήριο φαίνονται αστεία. Το πρόβλημα όμως εμφανίζεται στους μικρότερους κατασκευαστές κοσμημάτων ή αξεσουάρ. Για αυτούς, κάθε ζλότι μετράει.

Η Louis Vuitton εισήγαγε το σύστημα ήδη από το 2021 και τα αποτελέσματα είναι απτά. Ένας από τους πελάτες τους μου είπε: «Τώρα μπορώ να αγοράζω ήσυχος μεταχειρισμένα, γιατί ξέρω ότι είναι αυθεντικό». Η μεταπωλητική αξία των τσαντών τους πράγματι αυξήθηκε κατά μέσο όρο 8% εκεί όπου εφαρμόζονται ψηφιακές επαληθεύσεις.

φωτ. eu.louisvuitton.com

Υπάρχει όμως ένα αγκάθι – το θέμα της ιδιωτικότητας. Μερικοί πελάτες νιώθουν άβολα γνωρίζοντας ότι κάθε σάρωση QR κωδικού μπορεί να καταγράφεται κάπου. Ποιος έχει το δικαίωμα να ξέρει ότι πούλησα ρολόι; Πού καταλήγουν αυτά τα δεδομένα;

Από την άλλη, οι μάρκες αποκτούν τεράστιο πλεονέκτημα έναντι των παραχαρακτών. Αυτοί απλώς δεν προλαβαίνουν να αντιγράψουν τα πολύπλοκα συστήματα ταυτοποίησης. Είναι κάπως σαν κούρσα εξοπλισμών, μόνο που συμβαίνει στον κόσμο της μόδας.

Το πρόβλημα του ψηφιακού αποκλεισμού επίσης δεν είναι αμελητέο. Η θεία μου είναι 70 ετών και εξακολουθεί να αγοράζει πολυτελή αρώματα. Θα μπορέσει να χειριστεί την εφαρμογή επαλήθευσης; Αμφιβάλλω.

Όλα αυτά τα ζητήματα όμως θα αποκτήσουν νέα διάσταση όταν τεθούν σε ισχύ οι επερχόμενοι κανονισμοί της ΕΕ.

Τι ακολουθεί; Κανονισμοί και τάσεις έως το 2030

Στο πάνελ του Vogue Business τον Σεπτέμβριο φέτος, ένας από τους διευθυντές της Chanel είπε κάτι που με εξέπληξε. Δήλωσε ότι σε πέντε χρόνια κάθε προϊόν τους θα έχει ψηφιακό διαβατήριο. Τότε μου φάνηκε υπερβολικό, αλλά τώρα βλέπω ότι ίσως και όχι.

Αυτές είναι οι βασικές ημερομηνίες που αξίζει να θυμάστε:

Η ευρωπαϊκή ρύθμιση είναι game changer. Από το 2027, οι κατασκευαστές θα πρέπει να εξοπλίζουν τα προϊόντα τους με ψηφιακά διαβατήρια σύμφωνα με το ESPR. Δεν είναι επιλογή – είναι υποχρέωση. Οι εταιρείες που δεν προσαρμοστούν, απλώς δεν θα μπορούν να πωλούν στην ΕΕ.

Το πρότυπο UN/ISO αναμένεται να δημοσιευθεί ήδη τον Ιούλιο του επόμενου έτους. Αυτό σημαίνει ότι τα τεχνικά πρότυπα θα είναι ξεκάθαρα ορισμένα δύο χρόνια πριν τεθούν σε ισχύ οι κανονισμοί. Έξυπνος σχεδιασμός από τους ρυθμιστές.

Οι προβλέψεις μιλούν για διείσδυση 50% στον τομέα της πολυτέλειας έως το 2030. Ακούγεται πολύ; Νομίζω ότι μπορεί να είναι και περισσότερο. Οι πελάτες ρωτούν όλο και πιο συχνά για την προέλευση των προϊόντων, για την αυθεντικότητά τους. Ειδικά οι νεότεροι καταναλωτές.

Οι τεχνολογικές τάσεις πάνε ακόμα πιο μακριά. Η τεχνητή νοημοσύνη θα προβλέπει πότε μια τσάντα ή ένα ρολόι χρειάζεται συντήρηση. Η tokenization των RWA – Real World Assets – θα επιτρέψει ευκολότερο εμπόριο μεταχειρισμένων ειδών πολυτελείας. Αυτό μπορεί να αλλάξει εντελώς τη δευτερογενή αγορά.

φωτ. velloy.com

“Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι το μέλλον, είναι το παρόν” – δήλωσε ο CEO μιας από τις μεγαλύτερες ελβετικές μάρκες ρολογιών.

Τι θα γίνει αν οι εταιρείες δεν προλάβουν; Θα χάσουν την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά. Τι θα γίνει αν η τεχνολογία δεν είναι έτοιμη εγκαίρως; Μπορεί να προκύψει ρυθμιστικό χάος. Αλλά τι θα γίνει αν όλα πάνε καλά; Τότε έχουμε την ευκαιρία για την πιο διαφανή αγορά πολυτελείας στην ιστορία.

Πιστεύω ότι τα επόμενα πέντε χρόνια θα είναι μια συναρπαστική περίοδος. Κάποιες μάρκες ήδη δοκιμάζουν λύσεις, άλλες ακόμα το σκέφτονται. Αλλά ο χρόνος για σκέψη τελειώνει.

Από την αυθεντικότητα σε ένα βιώσιμο αύριο

Η αυθεντικότητα είναι σαν μια αύρα γύρω από το brand – μπορείς να τη νιώσεις, αλλά δύσκολα την αιχμαλωτίζεις. Σήμερα αυτή η αύρα πρέπει να στηρίζεται σε συγκεκριμένες ενέργειες.

Τέσσερα βασικά μαθήματα από το ταξίδι μας: η διαφάνεια χτίζει εμπιστοσύνη πιο ισχυρά από τις καλύτερες καμπάνιες μάρκετινγκ. Η τεχνολογία μπορεί να υπηρετήσει την ηθική, αν ξέρουμε πώς να τη χρησιμοποιήσουμε. Οι καταναλωτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερο για δίκαια προϊόντα, αλλά μόνο όταν έχουν βεβαιότητα για το τι αγοράζουν. Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί δεν είναι εμπόδιο, αλλά ευκαιρία για ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Θυμάμαι μια συζήτηση με τον ιδιοκτήτη μιας μικρής υφαντουργίας από το Λοτζ. Έλεγε ότι για χρόνια φοβόταν να δείξει τους προμηθευτές του, γιατί ο ανταγωνισμός θα μπορούσε να τους “κλέψει”. Σήμερα ξέρει ότι η διαφάνεια είναι το μεγαλύτερο του πλεονέκτημα. Οι πελάτες έρχονται ακριβώς γι’ αυτό, επειδή βλέπουν όλη την ιστορία του προϊόντος.

φωτ. luxus-plus.com

Αυτά είναι τρία βήματα που μπορείς να κάνεις ήδη από αύριο:

1. Κάνε έναν έλεγχο της εφοδιαστικής σου αλυσίδας – ακόμα κι αν λειτουργείς ως αυτοαπασχολούμενος, έλεγξε από πού προέρχονται τα υλικά σου και αν οι προμηθευτές σου μοιράζονται τις αξίες σου.
2. Εκπαίδευσε τους πελάτες σου μέσω του storytelling – διηγήσου ιστορίες για τα προϊόντα σου, δείξε τη διαδικασία δημιουργίας, μοιράσου προκλήσεις και επιτυχίες.
3. Γίνε μέλος σε κλαδικές πρωτοβουλίες ή τοπικές ομάδες επιχειρηματιών που δίνουν έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη – στην Πολωνία δημιουργούνται τώρα οι πρώτες ομάδες εργασίας στο Υπουργείο Ψηφιοποίησης, οι οποίες θα διαμορφώσουν την υλοποίηση των ψηφιακών διαβατηρίων προϊόντων.

Φαντάζομαι την Πολωνία του 2030, όπου κάθε προϊόν έχει τη δική του ψηφιακή ταυτότητα. Όπου ο καταναλωτής στο κατάστημα σαρώνει τον κωδικό και αμέσως γνωρίζει αν το βαμβάκι στο μπλουζάκι παράχθηκε ηθικά, και αν τα ηλεκτρονικά προϊόντα δημιουργήθηκαν με σεβασμό προς το περιβάλλον. Αυτό δεν είναι επιστημονική φαντασία. Αυτή είναι η άμεση μελλοντική μας πραγματικότητα.

Η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζεται να περιμένουμε τις τέλειες λύσεις. Μπορούμε να ξεκινήσουμε με μικρά βήματα. Με τις ερωτήσεις που κάνουμε στους προμηθευτές μας. Με τις ιστορίες που αφηγούμαστε στους πελάτες μας.

Το αύριο ξεκινά με τις αποφάσεις που παίρνουμε σήμερα.

Mario

συντάκτης lifestyle & business

Luxury Blog