Γκραν Πρι Βελγίου – ένας θρύλος της Φόρμουλα 1 από τα βρόχινα δράματα μέχρι την υβριδική εποχή

Η βροχή πέφτει αυτή τη στιγμή που γράφω αυτά τα λόγια, και αύριο μπορεί να λάμπει ο ήλιος – έτσι ακριβώς είναι το Spa-Francorchamps.

Θυμάμαι πώς πέρυσι οι οδηγοί προπονούνταν σε ιδανικές συνθήκες, ενώ την Κυριακή έπρεπε να παλέψουν με μια πραγματική καταρρακτώδη βροχή. Αυτή είναι η μαγεία αυτής της πίστας – ποτέ δεν ξέρεις τι σε περιμένει.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το 2025 θα πραγματοποιηθεί ήδη η 70ή έκδοση του Grand Prix Βελγίου στη Formula 1. Το τριήμερο προσέλκυσε πάνω από 200.000 φιλάθλους που ήρθαν από όλο τον κόσμο. Και όχι χωρίς λόγο.

Γκραν Πρι Βελγίου

Ο Όσκαρ Πιάστρι κέρδισε εκείνον τον αγώνα και αυτό ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή νίκη. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν η στιγμή που είδαμε το μέλλον της F1. Οι νέοι λύκοι παίρνουν τη σκυτάλη από τους θρύλους.

Το Spa δεν είναι μια συνηθισμένη πίστα. Είναι ένα μέρος όπου η βροχή μπορεί να αλλάξει τα πάντα μέσα σε πέντε λεπτά. Όπου οι οδηγοί τρέχουν με 300 χλμ/ώρα μέσα από το δάσος. Όπου η παράδοση συναντά τη σύγχρονη εποχή με έναν τρόπο που δεν θα βρεις πουθενά αλλού.

Το Βελγικό Γκραν Πρι έχει κάτι που δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο με ξηρά γεγονότα. Ίσως επειδή ο καιρός εδώ είναι τόσο απρόβλεπτος όσο και οι ίδιοι οι αγώνες. Ίσως επειδή οι φίλαθλοι είναι εξαιρετικά θορυβώδεις. Ή ίσως απλά επειδή το Spa έχει ψυχή.

Κάθε σεζόν φέρνει νέες εκπλήξεις. Κάθε αγώνας είναι μια διαφορετική ιστορία. Και γι’ αυτό αξίζει να γνωρίσετε αυτό το μέρος καλύτερα – από τις απαρχές του, μέσα από την εξέλιξή του, μέχρι τις σημερινές προκλήσεις.

Πριν εξετάσουμε πώς το Spa έγινε ένα σύμβολο του μηχανοκίνητου αθλητισμού, αξίζει να κατανοήσουμε ότι αυτό το σύμβολο συνεχώς αλλάζει.

Από το 1925 έως την εποχή των υβριδικών κινητήρων – η ιστορία και η εξέλιξη του Grand Prix Βελγίου

Μπορούσε άραγε κάποιος το 1925 να προβλέψει πόσο θα άλλαζε ο αγώνας στο Βέλγιο; Τότε κανείς δεν σκεφτόταν την ασφάλεια όπως σήμερα.

Το πρώτο Grand Prix Βελγίου πραγματοποιήθηκε το 1925 στην πίστα Spa-Francorchamps. Πρόσφατα ήμουν εκεί ως τουρίστας και είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι κάποτε είχε μήκος 14,9 χιλιόμετρα. Ήταν απλώς ένας δημόσιος δρόμος που έκλεινε για τον αγώνα.

Η πραγματική ιστορία ξεκίνησε το 1950, όταν η Φόρμουλα 1 μπήκε στο πρωτάθλημα του κόσμου. Αλλά το Spa τότε ήταν ένα τρομακτικό μέρος. Οι οδηγοί οδηγούσαν ανάμεσα στα δέντρα, χωρίς προστατευτικά κιγκλιδώματα. Ο Jackie Stewart το αποκαλούσε “πράσινη κόλαση”. Τη δεκαετία του ’60 και του ’70 πολλοί αγωνιζόμενοι έχασαν εκεί τη ζωή τους.

Μετά την τραγωδία του 1970, οι οδηγοί μποϊκόταραν τον αγώνα. Οι διοργανωτές έπρεπε να κάνουν κάτι. Το 1972 το Βέλγιο μεταφέρθηκε στο βαρετό Nivelles, μετά στο Zolder. Αλλά δεν ήταν το ίδιο.

Το 1983 σημειώθηκε η μεγάλη αλλαγή. Το Spa επέστρεψε, αλλά πλέον ως μια σύγχρονη πίστα μήκους 7,004 χλμ. Διατηρήθηκαν τα πιο σημαντικά τμήματα – Eau Rouge, Blanchimont – αλλά προστέθηκαν ζώνες ασφαλείας. Νομίζω ότι ήταν ένας καλός συμβιβασμός ανάμεσα στην παράδοση και τον πραγματισμό.

Η σύγχρονη εποχή έφερε νέες προκλήσεις. Το 2003 και το 2006, οι περιορισμοί στη διαφήμιση καπνού άλλαξαν το ημερολόγιο. Ορισμένοι αγώνες εξαφανίστηκαν, άλλοι μετακινήθηκαν. Το Βέλγιο επέζησε, αλλά μερικές φορές κρεμόταν από μια κλωστή.

Το 2014 άλλαξε τα πάντα – ξεκίνησε η εποχή των υβριδικών κινητήρων. Ξαφνικά, δεν μετρούσε μόνο η ταχύτητα, αλλά και η ενεργειακή αποδοτικότητα. Οι οδηγοί έπρεπε να διαχειρίζονται τη δύναμη όπως ποτέ άλλοτε. Αυτή είναι μια εντελώς διαφορετική Formula 1 από εκείνη των εποχών του Stewart ή του Senna.

Σήμερα το Spa είναι σύμβολο της εξέλιξης του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Από έναν επικίνδυνο δημόσιο δρόμο σε μια υπερσύγχρονη αρένα. Η εκσυγχρονισμένη πίστα θέτει στους οδηγούς εντελώς νέες απαιτήσεις, στις οποίες θα ρίξουμε μια ματιά στο επόμενο μέρος.

Spa-Francorchamps υπό το μικροσκόπιο – βασικά χαρακτηριστικά και προκλήσεις της πίστας

Όταν μπαίνω στο Eau Rouge, πάντα νιώθω την καρδιά μου να χτυπά πιο γρήγορα. Αυτό το κομμάτι της πίστας δεν είναι απλώς μια στροφή – είναι μια κάθετη κούνια. Το αυτοκίνητο κατεβαίνει από το La Source, για να εκτοξευτεί αμέσως προς τα πάνω μέσα από τη διάσημη ακολουθία. Η διαφορά υψομέτρου; Πάνω από 100 μέτρα σε όλη την πίστα. Είναι σαν να οδηγείς σε βουνίσια πλαγιά.

Στην πραγματικότητα, η Kemmel Straight αναδεικνύει το μεγαλύτερο δίλημμα των μηχανικών. Κάθετη δύναμη ή τελική ταχύτητα; Δεν μπορείς να έχεις και τα δύο ταυτόχρονα. Πολύ μεγάλη αεροτομή και ο οδηγός χάνει 10-15 χλμ/ώρα στην ευθεία. Πολύ μικρή – και το αυτοκίνητο πετάει ανεξέλεγκτα μέσα από τις γρήγορες εναλλαγές του μεσαίου τομέα.

Θυμάμαι έναν αγώνα, όταν το πρωί έλαμπε ο ήλιος και μετά από μία ώρα έβρεχε καταρρακτωδώς. Έτσι ακριβώς λειτουργούν τα πράγματα στις Αρδέννες. Ο καιρός αλλάζει εδώ κάθε μισή ώρα. Η Pirelli πρέπει να ετοιμάσει γόμες για τα πάντα – από στεγνή άσφαλτο που φτάνει τους 50 βαθμούς, μέχρι παγωμένο, βρεγμένο οδόστρωμα. Μερικές φορές, σε έναν γύρο έχεις στεγνό στην εκκίνηση και βρεγμένο στη Bus Stop.

Οι οδηγοί λένε ότι το Spa είναι η πιο απαιτητική πίστα από φυσική άποψη. Δεν πρόκειται μόνο για τις δυνάμεις G – έχει να κάνει με τον ρυθμό λήψης αποφάσεων. Στην Pouhon έχεις ίσως ένα δευτερόλεπτο για να εκτιμήσεις την πρόσφυση. Αν το υπολογίσεις λάθος, καταλήγεις στις μπαριέρες με 200 χλμ/ώρα.

Τα μονοθέσια εδώ λειτουργούν στα όρια των δυνατοτήτων τους. Η ανάρτηση πρέπει να είναι μαλακή στα κερμπ, αλλά σκληρή στις γρήγορες αλλαγές κατεύθυνσης. Τα φρένα πυρακτώνονται στο τέλος της Kemmel, για να κρυώσουν αμέσως στους αργούς τομείς.

Όταν οι συνθήκες και η τεχνική γίνονται ένα, γεννιούνται στιγμές που περνούν στον θρύλο…

Από τον Φάντζιο ως τον Πιάστρι – καθοριστικές στιγμές και διαμάχες

Θυμάμαι όταν παρακολουθούσα εκείνον τον διάσημο ελιγμό του Häkkinen το 2000. Ο Mika ακολουθούσε τον Schumacher για μισό αγώνα, και μετά ξαφνικά – μπαμ! Εκμεταλλεύτηκε τον Zonta ως ζωντανό εμπόδιο και προσπέρασε τον Γερμανό στο πιο στενό σημείο της πίστας. Ήταν κάτι απίστευτο.

Η ιδιοφυής κίνηση του Χάκκινεν (2000)

Ο Michael Schumacher ήταν επικεφαλής του αγώνα, αλλά ο Häkkinen δεν τα παρατούσε. Κάποια στιγμή ο Βραζιλιάνος Ricardo Zonta κινούνταν πιο αργά μπροστά τους. Κανονικά αυτό θα σήμαινε το τέλος των πιθανοτήτων για προσπέραση. Όμως ο Mika σκέφτηκε διαφορετικά.

Ο Φινλανδός ξεκίνησε την επίθεσή του ακριβώς τη στιγμή που και οι δύο προσπερνούσαν τον Ζόντα. Ο Σουμάχερ αναγκάστηκε να επιβραδύνει πίσω από τον αργό Βραζιλιάνο, ενώ ο Χάκκινεν εκμεταλλεύτηκε τη δεύτερη γραμμή και πέρασε ταυτόχρονα και τους δύο οδηγούς. Ο Γερμανός δεν πρόλαβε καν να αντιδράσει.

«Αυτό ήταν ένα από τα καλύτερα ελιγμούς που έχω κάνει στην καριέρα μου» – θυμήθηκε αργότερα ο Χάκκινεν.

Μη-αγώνας του 2021

Πριν από δύο χρόνια είδα κάτι ακόμα πιο παράξενο. Η βροχή έπεφτε καταρρακτωδώς όλο το σαββατοκύριακο. Την Κυριακή οι συνθήκες ήταν τόσο άσχημες, που ο αγώνας κράτησε… τρεις γύρους πίσω από το safety car. Και αυτό ήταν όλο. Για αυτό πήραν τους μισούς βαθμούς.

Οι οδηγοί ήταν εξοργισμένοι. Το ίδιο και οι θεατές. Η FIA παραδέχτηκε ότι ήταν οργανωτικό λάθος. Αυτός ο “αγώνας” άλλαξε τους κανονισμούς σχετικά με τον ελάχιστο αριθμό γύρων που απαιτούνται για την απονομή της πλήρους βαθμολογίας.

Η πρώτη νίκη του Σουμάχερ (1992)

Ο Μίχαελ ήταν τότε μόλις 23 ετών. Οδηγούσε για την Benetton και κανείς δεν περίμενε ότι θα μπορούσε να κερδίσει σε τέτοιες συνθήκες. Βροχή, χάος, ατυχήματα – και ο νεαρός Γερμανός περνούσε μέσα από το γκριντ σαν μαχαίρι στο βούτυρο.

Αυτή η νίκη ξεκίνησε τον θρύλο. Ο Σουμάχερ έδειξε ότι μπορεί να οδηγεί σε κάθε συνθήκη. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία – επτά παγκόσμιοι τίτλοι.

Η τραγωδία του Χούμπερτ (2019)

Δεν μου αρέσει να γράφω για αυτό, αλλά ο θάνατος του Anthoine Hubert κατά τη διάρκεια του αγώνα F2 συγκλόνισε ολόκληρη την κοινότητα. Ο νεαρός Γάλλος ήταν μόλις 22 ετών. Το ατύχημα ήταν τόσο σοβαρό που η FIA ξεκίνησε αμέσως να εργάζεται πάνω σε νέες λύσεις ασφαλείας.

Εισήχθησαν επιπλέον ενεργοβόλα εμπόδια, άλλαξαν οι διαδικασίες εξουδετέρωσης των αγώνων. Η τραγωδία υπενθύμισε σε όλους ότι η Formula 1 παραμένει ένα επικίνδυνο άθλημα.

Όλες αυτές οι στιγμές – θρίαμβοι και τραγωδίες – διαμόρφωσαν την ιστορία του Spa-Francorchamps. Καθεμία από αυτές άφησε το αποτύπωμά της στη μνήμη των οπαδών. Πώς αυτά τα συναισθήματα μεταφράζονται σε επιχειρηματική αξία και εικόνα του αγώνα, θα συζητήσουμε παρακάτω…

Σύγχρονη εποχή, οικονομία και πράσινο μέλλον του αγώνα

Στην πραγματικότητα, δεν περίμενα ότι το GP Βελγίου αποφέρει έως και 106 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για την περιοχή των Αρδεννών. Είναι τεράστια ποσά για ένα μόνο αγωνιστικό σαββατοκύριακο. Αλλά αν σκεφτεί κανείς πόσοι άνθρωποι έρχονται, πόσα ξενοδοχεία κλείνουν, πόσο φαγητό αγοράζουν – αρχίζει να βγάζει νόημα.

Η πλειοψηφία αυτών των χρημάτων προέρχεται από μερικές πηγές. Τα εισιτήρια είναι το προφανές, αλλά ο τουρισμός κάνει πραγματικά τη διαφορά. Άνθρωποι έρχονται από όλο τον κόσμο, μένουν για μερικές μέρες, εξερευνούν την περιοχή. Η χορηγία επίσης προσθέτει σημαντικά στο σύνολο.

Η Liberty Media έχει συμβόλαιο που ισχύει μέχρι το 2025. Άκουσα ότι γίνονται συζητήσεις για παράταση, αλλά δεν είναι τόσο απλό. Το Spa κοστίζει αρκετά στη συντήρηση και το ημερολόγιο της F1 γεμίζει.

Moët & Chandon εισέρχεται ως χορηγός τίτλου το 2025. Ενδιαφέρουσα επιλογή – η σαμπάνια και οι αγώνες ήταν πάντα αχώριστοι. Οι μάρκετινγκ ενέργειές τους αναμένεται να είναι αρκετά εκτενείς, αν και οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί.

Αυτό που με εξέπληξε ήταν το πόσο σοβαρά αντιμετωπίζουν το θέμα της οικολογίας. Η μείωση των εκπομπών CO₂, οι υβριδικοί κινητήρες είναι το ένα. Αλλά οργανώνουν επίσης ειδικά λεωφορεία για τους φιλάθλους, ώστε να κυκλοφορούν λιγότερα αυτοκίνητα στην περιοχή. Αυτό έχει νόημα – αυτά τα μποτιλιαρίσματα μετά τον αγώνα είναι εφιάλτης.

Νομίζω ότι μέχρι το 2030 ο μηχανοκίνητος αθλητισμός πρέπει να γίνει ακόμη πιο φιλικός προς το περιβάλλον. Διαφορετικά, η κοινωνική πίεση θα είναι υπερβολικά μεγάλη. Η F1 το γνωρίζει αυτό και προσπαθεί να προσαρμοστεί.

Το Spa βρίσκεται σε μια περίεργη επιχειρηματική κατάσταση. Από τη μία πλευρά φέρνει έσοδα και έχει ιστορία. Από την άλλη – τα έξοδα αυξάνονται και οι νέες πίστες προσφέρουν περισσότερα χρήματα. Είναι μια ισορροπία ανάμεσα στην παράδοση και την πραγματική οικονομία.

Αρκεί αυτή η ισορροπία πάθους και υπευθυνότητας για να διατηρηθεί το GP Βελγίου στο ημερολόγιο;

Κατεύθυνση το μέλλον – τι ακολουθεί για το Grand Prix Βελγίου;

Θα επιβιώσει το Grand Prix του Βελγίου την επόμενη δεκαετία; Το σκέφτομαι συχνά, παρακολουθώντας τις αλλαγές στη F1.

Παρατηρώ τρεις βασικές τάσεις που διαμορφώνουν το μέλλον του Spa-Francorchamps:

• Νέοι νικητές όπως ο Πιάστρι ή ο Νόρις προσελκύουν μια νέα γενιά οπαδών – αυτό αλλάζει τη δημογραφία του κοινού και ανοίγει τις πόρτες για φρέσκους χορηγούς
• Οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης στις μετεωρολογικές προβλέψεις και οι επερχόμενοι κινητήρες ουδέτεροι ως προς τον άνθρακα μπορούν να μετατρέψουν το Spa σε εργαστήριο για τη F1
• Η επέκταση του συμβολαίου μετά το 2025 είναι μια μάχη μεταξύ της ευρωπαϊκής παράδοσης και της επέκτασης σε νέες αγορές

Νομίζω ότι το κλειδί είναι η ευελιξία. Ένα σπα δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στη νοσταλγία – πρέπει να προσφέρει κάτι περισσότερο από όμορφες αναμνήσεις.

Το μέλλον του Grand Prix Βελγίου εξαρτάται από το αν μπορεί να συνδυάσει τη θρυλική του ιστορία με τις ανάγκες της σύγχρονης αθλητικής επιχειρηματικότητας.

Τομ Φ

συντάκτης lifestyle

Luxury Blog